در پی سختگیریهای اخیر دولت آمریکا بر ویزای کاری H-1B، اکنون تمرکز بر روی یکی از حیاتیترین برنامهها برای دانشجویان خارجی قرار گرفته است: برنامه آموزشی اختیاری (Optional Practical Training – OPT).
این تغییرات، که ریشه در سیاستهای مهاجرتی سختگیرانه با شعار “اول آمریکا” دارند، مسیر سنتی و حیاتی انتقال دانشجویان بینالمللی از وضعیت تحصیلی (ویزای F-1) به استخدام تماموقت و ویزای H-1B را در معرض تخریب جدی قرار داده است.
اگر این سیاستها به اجرا درآیند، پیامدهای مخربی برای چشمانداز شغلی دانشجویان خارجی، توانایی دانشگاههای آمریکا برای جذب استعدادهای جهانی، و در نهایت، نوآوری و اقتصاد آمریکا خواهد داشت.
Contents
- 1 پل طلایی OPT: یک گذرگاه حیاتی
- 2 سختگیریهای H-1B: زنگ خطر پیشین
- 3 طرحهای لغو یا محدود سازی OPT: ضربه نهایی
- 4 پیامدهای گسترده: از دانشگاه تا اقتصاد
- 5 جمعبندی:
- 6 سؤالات متداول (FAQ)
- 6.1 ۱. برنامه OPT دقیقاً چیست و چه کسانی را شامل میشود؟
- 6.2 ۲. چرا دولت آمریکا به دنبال لغو یا محدود کردن برنامه OPT است؟
- 6.3 ۳. منظور از «هزینه ۱۰۰ هزار دلاری» برای ویزای H-1B چیست؟
- 6.4 ۴. آیا دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی نیز مشمول تغییرات H-1B میشوند؟
- 6.5 ۵. چه کشورهایی بیشترین سود را از سختگیریهای مهاجرتی آمریکا میبرند؟
پل طلایی OPT: یک گذرگاه حیاتی
برنامه OPT به دانشجویان خارجی دارای ویزای F-1 این امکان را میدهد که تا ۱۲ ماه پس از اتمام تحصیلات خود، به کار موقت مرتبط با رشته تحصیلیشان بپردازند. این مدت برای دانشجویان در رشتههای علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) میتواند تا ۲۴ ماه دیگر (در مجموع ۳۶ ماه) تمدید شود.
اهمیت OPT را نمیتوان دستکم گرفت:
- OPT پلی به بازار کار:
OPT تنها فرصت قانونی برای دانشجویان خارجی است تا بدون نیاز به ویزای کاری، تجربه کار واقعی در آمریکا کسب کنند. این دوره برای کارفرمایان به منزله یک “دوره آزمایشی طولانی” است تا ارزش یک کارمند خارجی را بسنجند.
- OPT مسیری به H-1B:
برای اکثریت قریب به اتفاق دانشجویان بینالمللی، OPT تنها راه منطقی برای قرار گرفتن در مسیر قرعهکشی ویزای H-1B است. بدون کارفرمایی که مایل به حمایت از ویزای کاری باشد، رویاهای شغلی آنها در آمریکا به پایان میرسد.
این چرخه – ویزای F-1 ، OPT ، ویزای H-1B – ستون فقرات حفظ استعدادهای برتر جهانی در اقتصاد آمریکا است. اکنون، این ستون فقرات مورد حمله قرار گرفته است.

سختگیریهای H-1B: زنگ خطر پیشین
پیش از آنکه برنامه OPT به طور مستقیم مورد هدف قرار گیرد، دولت آمریکا از طریق دو تحول کلیدی، فرآیند ویزای H-1B را به شدت تضعیف کرده است:
- عوارض سرسامآور $100,000 برای درخواست H-1B:
پیشنهاد معرفی یک هزینه درخواستی ۱۰۰,۰۰۰ دلاری برای هر کارمند خارجی H-1B، بار مالی عظیمی بر دوش شرکتهای آمریکایی (از جمله دانشگاههای معاف از سقف) میگذارد. این امر، استخدام نیروی کار خارجی را به یک تصمیم مالی بسیار سنگین تبدیل میکند.
در حالی که قبلاً هزینهها بین ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ دلار بود، این افزایش بیسابقه، شرکتها را مجبور میکند تا در اولویتهای استخدامی خود بازنگری کنند.
- انتخاب مبتنی بر دستمزد بالاتر:
طرحی دیگر، جایگزینی سیستم قرعهکشی فعلی H-1B با یک فرآیند انتخاب مبتنی بر دستمزد است. این به معنای اولویت دادن به متقاضیانی است که بالاترین حقوق پیشنهادی را دارند. این تغییر، اگرچه با هدف مبارزه با سوء استفاده شرکتها برای استخدام نیروی کار ارزانتر است، اما عملاً فارغالتحصیلان جدید را که به طور طبیعی حقوق کمتری نسبت به کارمندان با تجربه دارند، از گردونه رقابت خارج میکند.
این دو تغییر، یک پیام روشن را به شرکتها ارسال میکنند: یا باید بهترین و گرانترین استعداد خارجی را استخدام کنید، یا نیروی کار آمریکایی را به کار بگیرید.
طرحهای لغو یا محدود سازی OPT: ضربه نهایی
پس از سختگیریهای H-1B، اکنون برنامه OPT به عنوان گام بعدی در محدودسازی “خط لوله استعدادهای مهاجر” در نظر گرفته شده است. این پیشنهادات از سوی برخی قانونگذاران و مدیران ارشد مهاجرتی مطرح شدهاند:
- لغو مجوز کار برای دانشجویان F-1:
جوزف ادلو، مدیر سرویس شهروندی و مهاجرت آمریکا (USCIS)، صراحتاً اعلام کرده است که USCIS باید مجوزهای شغلی OPT برای دانشجویان F-1 را حذف کند، با این استدلال که قانون اصلی مهاجرت چنین مجوزی را برای دانشجویان خارج از محوطه دانشگاه صادر نمیکند. این تفسیر قانونی، وجودی برنامه OPT را به چالش میکشد.
- مالیاتبندی بر درآمد OPT (FICA):
قانونگذاران همچنین پیشنهاد کردهاند که درآمدهای حاصل از برنامه OPT مشمول مالیات FICA (تامین اجتماعی و مدیکر) شوند. در حال حاضر، دانشجویان OPT از این مالیات معاف هستند. لغو این معافیت، هزینه استخدام دانشجویان OPT را برای کارفرمایان افزایش میدهد و آنها را در مقایسه با کارمندان آمریکایی، به یک گزینه کمتر جذاب تبدیل میکند.
- محدودیت ۴ ساله ویزای F-1 (“مدت وضعیت”):
وزارت امنیت میهن (DHS) طرحی را برای جایگزینی سیستم فعلی “مدت وضعیت” (Duration of Status) ویزای تحصیلی، با یک محدودیت چهار ساله ثابت برای دانشجویان F-1 پیشنهاد کرده است. این تغییر به معنای پایان دادن به انعطافپذیری است که به دانشجویان اجازه میداد تا زمانی که مشغول تحصیل هستند، در آمریکا بمانند. برای دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی (فوق لیسانس و دکترا) که اغلب به بیش از چهار سال زمان نیاز دارند، این محدودیت میتواند بحرانی باشد و وضعیت آنها را به شدت نامطمئن کند.
این سیاستها، که استیون میلر، معاون رئیس کارکنان کاخ سفید و معمار اصلی سیاست مهاجرت، هدف اصلی آنها را “سود رساندن به شهروندان آمریکایی” با محدود کردن شدید مسیر استعدادیابی مهاجران عنوان کرده است، در واقع خطر یک “فرار مغزها” (Brain Drain) را برای آمریکا به همراه دارند.

پیامدهای گسترده: از دانشگاه تا اقتصاد
اثرات ترکیبی سختگیریهای H-1B و حمله به OPT، تهدیدی جدی برای بخشهای کلیدی اقتصاد و آموزش آمریکا محسوب میشود:
۱. ضربه مهلک به دانشگاههای آمریکا
دانشگاههای آمریکا به شدت به شهریههای دانشجویان بینالمللی وابسته هستند که اغلب شهریه کامل و خارج از ایالت را میپردازند. پیشبینیهای اولیه NAFSA، انجمن بینالمللی مربیان، نشان میدهد که کاهش ۳۰ تا ۴۰ درصدی در ثبتنام دانشجویان بینالمللی جدید میتواند منجر به کاهش ۱۵ درصدی در کل ثبتنامها شود.
این کاهش به معنای ضرر میلیاردی برای بخش آموزش عالی است، به ویژه برای موسسات بزرگ و تحقیقاتی که بیشترین تکیه را به دانشجویان خارجی در برنامههای STEM دارند.
۲. فرار مغزها به سمت رقبای جهانی
در صورت تداوم این سختگیریها، آمریکا به سرعت جذابیت خود را به عنوان مقصد برتر برای تحصیل و کار از دست خواهد داد. کشورهای رقیبی مانند کانادا، استرالیا و بریتانیا به طور فعال در حال تسهیل مسیرهای اقامتی برای دانشجویان خارجی هستند تا استعدادهای هراسان شده از آمریکا را جذب کنند.
دانشجویان باهوش و بااستعداد، به دنبال ثبات، فرصت و مسیرهای مشخص برای اقامت هستند. وقتی پلی مانند OPT تخریب و مسیر H-1B مسدود شود، منطقی است که آنها دانشگاههای کشورهایی را انتخاب کنند که برای استعدادهایشان ارزش بیشتری قائل هستند.
۳. تضعیف نوآوری و رهبری فناوری
دانشجویان و متخصصان خارجی، به ویژه در حوزههای STEM، سهم بسزایی در نوآوری و پژوهشهای پیشرفته در آمریکا دارند. محدودیت دسترسی به این استخر استعداد، به طور مستقیم به توانایی آمریکا برای حفظ برتری خود در فناوریهای کلیدی مانند هوش مصنوعی، بیوتکنولوژی و مهندسی آسیب میزند.
در نهایت، سیاستهایی که به جای رفع نقایص سیستم، به دنبال لغو و محدودیتهای گسترده هستند، نه تنها به نفع کارگران آمریکایی نخواهند بود، بلکه با تضعیف مزیت رقابتی شرکتهای آمریکایی، ریسک انتقال مشاغل و سرمایهگذاری به خارج از کشور را افزایش میدهند.
جنگ بر سر برنامه OPT صرفاً یک موضوع بوروکراتیک نیست؛ این نبردی بر سر تعریف آینده اقتصادی و علمی آمریکاست. آیا آمریکا دروازههای خود را به روی بهترین و درخشانترین استعدادهای جهان باز نگه میدارد، یا مسیر را آنقدر دشوار میکند که نخبگان جهانی، آمریکا را “گزینه دوم” خود بدانند؟ پاسخ به این سؤال، تأثیرات خود را در نتایج انتخابات و در نهایت، بر پویایی اقتصاد جهانی نشان خواهد داد.

جمعبندی:
تغییرات اخیر در سیاستهای مهاجرتی آمریکا، به ویژه سختگیریهای اعمالشده بر ویزای H-1B و هدف قرار دادن برنامه OPT، نه تنها یک مسئله بوروکراتیک، بلکه یک بحران راهبردی برای اقتصاد مبتنی بر نوآوری آمریکا است. مسیر سنتی انتقال استعدادها از دانشگاه به بازار کار، که سالها ستون اصلی جذب نخبگان جهانی بود، در حال فروپاشی است.
افزایش هزینههای استخدام نیروی کار خارجی تا سقف ۱۰۰ هزار دلار، لغو احتمالی مجوزهای کار پس از تحصیل، و محدودسازی مدت اقامت دانشجویان، همگی یک پیام هشدار آمیز را به دانشجویان با استعداد در سراسر جهان ارسال میکنند: «ایالات متحده دیگر مقصد مطمئنی برای آینده شغلی نیست.»
پیامد این سیاستها شامل فرار مغزها به کشورهای رقیب، کاهش ثبتنام دانشجویان بینالمللی در دانشگاههای آمریکا و در نهایت، تضعیف توان رقابتی شرکتهای آمریکایی در حوزههای پیشرفته است. برای حفظ جایگاه آمریکا به عنوان قطب نوآوری جهانی، بازنگری فوری و درک پیامدهای بلندمدت تضعیف این خط لوله حیاتی استعدادها، امری ضروری است.
برای اینکه اخبار روز مهاجرت به آمریکا یا سایر کشورهای جهان را بدانید، همچنان با USPVS همراه باشید، همچنین برای یک مهاجرت تحصیلی موفق هم اکنون این فرم را تکمیل کرده و از کارشناسان مهاجر مشاوره رایگان دریافت کنید.
سؤالات متداول (FAQ)
۱. برنامه OPT دقیقاً چیست و چه کسانی را شامل میشود؟
OPT یا Optional Practical Training، برنامهای است که به دانشجویان خارجی دارای ویزای F-1 اجازه میدهد پس از اتمام تحصیلات خود، تا ۱۲ ماه (و برای فارغالتحصیلان رشتههای STEM تا ۳۶ ماه) به کار موقت و مرتبط با رشته تحصیلیشان در آمریکا بپردازند. این برنامه حیاتیترین پل ارتباطی بین دوره دانشجویی و ورود به بازار کار دائمی آمریکا (از طریق ویزای H-1B) است.
۲. چرا دولت آمریکا به دنبال لغو یا محدود کردن برنامه OPT است؟
طرفداران محدودیت OPT استدلال میکنند که این برنامه، شرکتها را تشویق به استخدام نیروی کار خارجی “ارزانتر” میکند، زیرا دانشجویان OPT در حال حاضر از پرداخت برخی مالیاتهای فدرال (مانند FICA) معاف هستند. آنها معتقدند که لغو این برنامه به نفع کارگران آمریکایی است؛ در حالی که منتقدان میگویند این کار تنها منجر به کمبود نیروی متخصص و فرار مغزها خواهد شد.
۳. منظور از «هزینه ۱۰۰ هزار دلاری» برای ویزای H-1B چیست؟
این یک پیشنهاد سیاستی است که در آن، شرکتها باید برای هر کارمند خارجی جدید H-1B، مبلغی نجومی (تا ۱۰۰ هزار دلار) علاوه بر هزینههای معمول، به دولت بپردازند. هدف ظاهری این طرح، افزایش هزینه استخدام نیروی خارجی برای تشویق شرکتها به استخدام کارگران آمریکایی است، اما عملاً استخدام نخبگان خارجی را برای بسیاری از شرکتها و دانشگاهها غیرممکن میسازد.
۴. آیا دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی نیز مشمول تغییرات H-1B میشوند؟
بله. در حالی که دانشگاهها معمولاً از سقف سالانه ویزای H-1B معاف هستند، برخی از طرحهای پیشنهادی (از جمله هزینه ۱۰۰ هزار دلاری) این معافیت را نادیده گرفته و دانشگاهها را نیز مشمول هزینههای سنگین میکند. این موضوع، استخدام اساتید، پژوهشگران و کادر علمی خارجی توسط دانشگاههای آمریکا را به شدت دشوار خواهد کرد.
۵. چه کشورهایی بیشترین سود را از سختگیریهای مهاجرتی آمریکا میبرند؟
کشورهای پیشرفتهای مانند کانادا، استرالیا و بریتانیا که به طور فعال مسیرهای اقامت آسانتری را برای فارغالتحصیلان خارجی ایجاد کردهاند، به بزرگترین برندگان این سیاستها تبدیل خواهند شد. این کشورها میتوانند استعدادهایی را که به دلیل عدم اطمینان در آمریکا دلسرد شدهاند، جذب کنند.
منبع:
تهیه و تدوین توسط
PurpleZ Marketing Agency in Orange County